احیای جنگل‌ها در گرو زراعت چوب
تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۲۶۰۳۳
سالهای طولانی است جنگل‌های ایران با تهدیدهای انسان‌ساز روبه‌رو است که با تداوم این رویه تا ۵۰ سال آینده چیزی از جنگل‌ها باقی نمی‌ماند، اما توسعه زراعت چوب با پساب ضرورتی اجتناب‌ناپذیر و حیاتی در حفظ پوشش جنگل‌ها است که می‌طلبد مد نظر مسئولان امر قرار گیرد.
به گزارش خبرنگار ایمنا، ایران کشوری که تنها هفت درصد از مساحت کل آن را جنگل تشکیل می‌دهد و این مسئله به اهمیت اکوسیستم‌های جنگلی کشور که شامل انواع گونه‌های جانوری و گیاهی است، اضافه می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گفته کارشناسان نابودی جنگل‌های ایران تا ۵۰ سال آینده، مطابق با برآوردهای هشدارگونه ناسا از وضعیت ایران حقیقت دارد، به این معنا که با تداوم این شرایط، در سالهای ۲۰۵۰ تا ۲۰۶۰ اثری از جنگل‌هایی که امروز می‌شناسیم در کشور باقی نخواهد ماند، بنابراین اگر سالانه یک درصد جنگل‌ها در ایران از بین برود، در ۱۰۰ سال آینده جنگلی نخواهید داشت و با ۱.۵ درصد حدود ۷۵ سال دیگر تمام جنگل‌های کشورتان نابود می‌شود.
جنگل‌ها از حیث تأمین مواد غذایی جامعه، مصنوعات چوبی، محصولات کاغذی، تأمین بسیاری از مایحتاج عمومی جامعه، جلوگیری از فرسایش و از بین رفتن خاک و حفظ آب و نزولات آسمانی، نقش مهمی در اکوسیستم‌های طبیعی ایفا می‌کند، بنابراین تلاش برای جلوگیری از نابودی این منابع برای حفظ حیات انسان و کسب درآمد از این منابع طبیعی، از اهمیت حیاتی برخوردار است.
همچنین یکی از مهمترین و شاید حیاتی‌ترین راهکارها برای برون‌رفت از بحران تخریب و نابودی بیشتر جنگل‌های باقی‌مانده کشورمان، زراعت چوب و توسعه آن به‌ویژه در خارج از جنگل‌ها است. با این اقدام می‌توان در اولین مرحله با تولید فراوان چوب و رفع حداقل نیازهای چوبی کشور فرصت کافی برای برنامه‌ریزی‌های بعدی و مقابله با سایر عوامل مخرب داشت؛ عواملی همچون وجود دام در جنگل، حضور جنگل‌نشینان و قاچاق چوب که هر یک در تخریب و آسیب رساندن به موجودیت جنگل‌ها نقش بسیار مهمی دارد، در نتیجه زراعت چوب می‌تواند نقش مؤثری در اجرای عملیات پرورشی و جنگلداری جنگل‌های طبیعی و ارزشمند ایران که از اهمیت فراوانی برخوردار است، داشته باشد.
ابتدا در سال ۸۴ به‌صورت رسمی طرح زراعت چوب در کشور آغاز شد، اما با توجه به اینکه هنوز در آن دوران بهره‌برداری از چوب جنگل‌ها وجود داشت و نرخ واردات ارزان بود، زراعت چوب توجیه اقتصادی برای تولیدکنندگان بخش خصوصی نداشت، اما در سالهای ۹۵ و ۹۶ با توجه به اینکه طرح تنفس جنگل اجرا و برداشت چوب از تمام جنگل‌های کشور ممنوع و متوقف شد، با افزایش نیاز صنایع چوب برای تأمین مواد اولیه، استقبال از اجرای طرح‌های زراعت چوب افزایش یافت.
امروزه می‌توان ۶۰ تا ۷۰ درصد از نیاز چوب کشور را از طریق زراعت چوب و مابقی را از درختان جنگلی باغ‌ها تهیه کرد. بر اساس طرح وزرات جهاد کشاورزی از سال ۹۵ تا ۱۴۰۰ باید حدود ۷۵ هزار هکتار از اراضی ملی تبدیل به زراعت چوب می‌شد، اما تاکنون تنها ۱۷ هزار هکتار طرح زراعت چوب در کشور اجرا شده است. زراعت چوب علاوه بر حفظ منابع طبیعی و دادن فرصت برای تنفس جنگل‌ها، زمینه‌ساز اشتغال‌زایی و کسب درآمد برای افراد جویای کار است. کارشناسان معتقد هستند برای زراعت چوب انواع درخت‌های زودبازده و سریع‌الرشد و گسترش کشت درختان چوب‌ده شامل صنوبر، پالونیا و اکالیپتوس مناسب است.
به گفته برخی مسئولان، زراعت چوب طرحی راهبردی برای توسعه پایدار زیست‌محیطی و به سبب محدودیت واردات چوب و اجرای طرح تنفس جنگل بوده و انتخاب طرح زراعت چوب، بهترین مسیر برای تأمین نیازمندی‌ها است. اگرچه طرح زراعت چوب راهکار مناسبی برای تأمین مواد اولیه، اقتصاد، اشتغال، معیشت و کاهش تخریب جنگل‌ها به‌نظر می‌رسد، اما هر از گاهی شاهد قطع درختان زراعی در فصل‌هایی مانند بهار و تابستان هستیم، زیرا تصور می‌شود درختان مربوط به زراعت چوب را هر زمان می‌توان برداشت کرد و آن طور که باید به بهره‌برداری درختان در بخش زراعت چوب نظارت کافی نمی‌شود.
درختانی از جمله صنوبر که برای زراعت چوب کاشته می‌شوند، بیش از ۱۰ تا ۲۰ سال زمان می‌برد تا قابلیت بهره‌برداری را داشته باشند. در منطقه‌ای که توده‌ای از درختان در سطح وسیعی کاشته و بیش از ۲۰ سال در آنجا رشد می‌کنند، اکوسیستمی ایجاد می‌شود که محل زندگی بسیاری از موجودات و حیات وحش است. بهره‌برداری این درختان در فصل‌هایی مانند بهار و تابستان علاوه‌بر اینکه باعث طغیان آفات می‌شود، آثار بسیار مخربی به حیات وحش و پرندگانی منطقه که این توده درختان را به‌عنوان اکوسیستم خود برگزیده‌اند، وارد می‌کند. زراعت چوب در کنار واردات چوب اگرچه راهکاری‌های مناسبی برای تأمین چوب مورد نیاز کشور در مقابل قطع درختان با ارزش و محدود کشور به شمار می‌آیند، اما لازم است نظارت‌ها در این زمینه افزایش پیدا یابد.
ممکن است پنداشته شود که زراعت چوب آب بسیار زیادی را می‌طلبد که آن‌هم با شرایط فعلی کشور و بحران کم‌آبی به‌هیچ‌وجه سازگار نیست، اما یکی از راهکارهای اجرایی جهت بهره‌برداری بهینه از منابع آبی حاصل از پساب‌های خانگی و صنعتی و جلوگیری از ورود آن به زنجیره غذایی تدوین الگوی کشت برای مصارف غیرخوراکی مانند زراعت چوب است، از این رو بازیافت آب‌های نامتعارف، بازچرخانی و استفاده دوباره از آن‌ها در آبیاری با رعایت مسائل زیست‌محیطی می‌تواند از جمله راهکارهای موجود برای کاهش فشار بر منابع آب شیرین باشد، بنابراین زراعت چوب یکی از سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت در بخش کشاورزی و منابع طبیعی است که در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته به‌طوری که نخستین طرح زراعت چوب استان اصفهان در سال گذشته با حضور معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با استفاده از پساب آب تصفیه‌خانه فاضلاب با اجرای طرح ۲۰۰ هکتاری زراعت چوب در دل کویر کاشان آغاز شده که مهمترین مزیت آن ضمانت احیای جنگل‌های شمال کشور تا هفت سال آینده است.
آبیاری طرح «زراعت چوب» با پساب در اصفهانرضا شفیعی سرپرست اداره جنگل‌کاری منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، درباره اجرای طرح «زراعت چوب» در استان، می‌گوید: وقتی سازمان منابع طبیعی بهره‌برداری از جنگل‌های شمال کشور را ممنوع اعلام کرد به دلیل نیاز صنایع چوب و کاغذ کشور به مواد اولیه، این سازمان طرح زراعت چوب را در دستور کار خود قرار داد تا به منظور حفظ منابع آب زیرزمینی و نیز امکان استفاده از آب‌های نامتعارف برای کشت‌های غیرمثمر، طرح زراعت چوب با پساب اجرایی شود.
وی با تاکید بر اینکه سیاست طرح زارعت چوب استفاده از پساب و آب‌های نامتعارف برای کشت‌های غیرمثمر است، می‌افزاید: طی دو سال گذشته ۲۰۰ هکتار از این طرح در کاشان ایجاد شده است، همچنین با کاشت گونه درختان گزشاهی و اکالیپتوس در شهرهای بیابانی مستقر در شمال و شرق استان این طرح در حال اجراست.
سرپرست اداره جنگل‌کاری منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان اظهار می‌کند: عملیات طرح زراعت چوب در شهرهای غربی اصفهان با بارندگی بیشتر و برف‌گیر از نوع درختان صنوبر و زبان گنجشک اجرایی می‌شود که اگر افرادی زمین زراعی داشته و متقاضی زراعت چوب باشند نیز می‌توانند تغییر کشت دهند.
وی ادامه می‌دهد: همچنین با واگذاری اراضی دولتی طی خریداری آب‌های نامتعارف و پساب از اداره آب منطقه‌ای استان می‌توانند با اجرای این طرح در توسعه جنگل‌ها برای نسل‌های آینده یاری‌رسان باشند.
شفیعی در خصوص ایجاد ۳۰۸ هزار هکتار جنگل‌کاری در بیابان‌های اصفهان که حدود ۱۵ درصد از جنگل‌های دست کاشت کشور را شامل می‌شود، می‌گوید: این جنگل‌ها شامل گونه‌های طاق، قره باغ، آتری‌پلکس و شورگز است که با دو سال آبیاری طی ۱۷ تا ۱۸ نوبت در ۹ شهرستان بیابانی استان مستقر شده و با توسعه، سدی در مقابل ریزگردها و گردوغبار داخلی خواهد شد.
وی یکی از دلایل اصلی منشأ گردوغبار داخلی را به غیر از هجوم ریزگردهای خارجی، خشکسالی اراضی کشاورزی می‌داند و می‌افزاید: این زمین‌ها با رهایی و نبود کشت و کار طی خشکسالی‌های متوالی به منشأ ریزگردهای داخلی تبدیل شده‌اند.
سرپرست اداره جنگل‌کاری منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان درباره چشم‌انداز جنگل‌های استان برای نسل آینده، اظهار می‌کند: اقداماتی که طی این سالها در توسعه جنگل‌های استان اجرا کردیم متناسب با تصویب اعتبارات استانی بوده است که به منظور حفاظت از جنگل‌ها برای آیندگان نیازمند فعالیت بیشتر و ایجاد جنگل‌های کاشت طبیعی هستیم.
وی تصریح می‌کند: قطع درختان، هیزم‌گیری و تجارت زغال بلوط یکی از کارهای پر سودی است که پای انسان‌ها را به نقاط بکر زاگرس باز کرده است. البته در استان‌های همجوار افراد سودجویی با قطع درختان بلوط و تبدیل آن‌ها به زغال سبب نابودی جنگل‌های طبیعی زاگرس شده‌اند.
شفیعی استان اصفهان را یکی از ۱۱ استان کشور در حیطه جنگل‌های طبیعی زاگرس معرفی و می‌گوید: وسعت این جنگل‌ها به نسبت دیگر استان‌های کرمانشاه، فارس و کردستان بسیار اندک است اما درختان کهن و با ارزش جنگل‌های زاگرسی استان به عنوان ذخیره‌گاه‌های جنگلی به لحاظ وجود گونه‌های ژنتیکی و درحال انقراض، اهمیت بسیاری دارد و در قانون نیز بر حفظ و حمایت از گونه‌های ذخیره‌گاهی تاکید شده است.
وی با بیان اینکه جنگل‌های زاگرس بیشتر در مناطق غربی و جنوبی استان قرار دارد و بیش از هر زمان دیگری نیازمند مراقبت است، خاطرنشان می‌کند: آتش‌سوزی در این جنگل‌ها با استقرار در مناطق صعب‌العبور و دوردست توسط انسان به ندرت اتفاق می‌افتد اما در فصول افزایش دما و کاهش چشمگیر بارش‌ها و رطوبت خاک، خطر آتش‌سوزی بیشتر مراتع استان را تهدید می‌کند.
زراعت چوب در کاشان، ضامن احیای جنگل‌های شمالقاسم بنایی، مدیر اجرایی طرح زراعت چوب اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کاشان می‌گوید: به منظور حفاظت و تنفس به درختان جنگل‌های شمال کشور که هر ساله برای تأمین چوب مورد نیاز بازار، درختان قطع می‌شود، وزارت جهاد کشاورزی، شهرستان کاشان را مجری طرح زراعت چوب کرده است.
وی با بیان اینکه در اولین اقدام اجرای طرح ۲۰۰ هکتاری زراعت چوب در دل کویر کاشان آغاز شده که مهمترین مزیت آن ضمانت احیای جنگل‌های شمال کشور تا هفت سال آینده است، اظهار می‌کند: در این طرح از ۱۲ هزار نهال از گونه‌های زود بازده اکالیپتوس، پالونیا و کاتونزا که در برابر خشکی مقاومت بالایی دارند استفاده و پیش‌بینی می‌شود پس از هفت سال کمربند سبز کاشان با این تعداد نهال شکل بگیرد.
مدیر اجرایی طرح زراعت چوب اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کاشان می‌افزاید: اجرای این طرح به بهبود کیفیت هوا و کاهش گردوغبار در مناطق خشک و کویری تأثیر بسزایی دارد که مزیت دیگر طرح، بیابان‌زدایی ۴۰ درصدی در مناطق کویری شهرستان کاشان است.
وی تصریح می‌کند: طرح زراعت چوب با همکاری بخش خصوصی و با استفاده از پساب تصفیه‌خانه شهرستان کاشان با اعتبار ۱۵ میلیارد ریال آغاز شده و در سالهای گذشته برای ۵۰ نفر به‌طور مستقیم و برای ۱۰۰ نفر به‌صورت غیرمستقیم اشتغال فراهم کرده است.
کد خبر 630193منبع: ایمنا
کلیدواژه: طرح زراعت چوب طرح های زراعت چوب در کشور پساب فاضلاب پساب شهری پساب تصفیه خانه فاضلاب شهری تصفیه خانه پساب پساب قطع درختان قطع درختان جنگلی حفاظت از جنگل ها جنگل های زاگرس جنگل ها و منابع طبیعی تخریب جنگل ها نابودی جنگل ها نابودی جنگل های ایران شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق منابع طبیعی و آبخیزداری جنگل های شمال کشور آب های نامتعارف طرح زراعت چوب احیای جنگل ها استان اصفهان زراعت چوب زراعت چوب بهره برداری قطع درختان برای تأمین جنگل ها سال آینده جنگل کاری اجرای طرح آغاز شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۲۶۰۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
افزایش جابه‌جایی درختان در دوره زاکانی
آفتاب‌‌نیوز :
در دوره کنونی مدیریت شهری تهران، هر از چند گاهی شاهد انتشار خبر‌هایی درباره قطع، جابه‌جایی یا خشک شدن درختان در نقاط مختلف پایتخت هستیم که بررسی‌ها نشان می‌دهد در برخی موارد، خود مدیریت شهری که متولی اصلی حفظ درختان است، زمینه‌ساز بروز آسیب به ریه‌های شهر تهران شده است؛ به نحوی که در ماجرای قطع درختان بوستان‌های جوانمردان، پای یکی از پیمانکاران زیر نظر شهرداری در میان بود. همچنین در موارد دیگری نظیر خشک شدن گسترده درختان در پارک‌های جنگلی اطراف تهران نیز ضعف مدیریت شهری در نگهداشت درختان و عدم تامین به‌موقع آب مورد نیاز آن‌ها به همراه نظارت ضعیف شهرداری بر عملکرد پیمانکاران بوستان‌ها، باعث خشک شدن تعداد زیادی از درختان شده است.
براساس گزارشات منتشرشده در صحن شورای شهر تهران، در مجموع بیش از ۱۲ هزار درخت در سه بوستان جنگلی سرخه‌حصار، چیتگر و لویزان خشک شده‌اند که به گفته مسئولان اداره‌کل منابع طبیعی استان تهران، قصور مدیریت شهری در نگهداشت و آبیاری این درختان باعث خشک شدن تعداد زیادی از آن‌ها، بر اثر ابتلا به انواع آفات و بیماری‌ها شده است. ضمن این که در دو سال و نیم سپری‌شده از دوره فعلی شهرداری تهران، در موارد مختلفی شاهد قطع شدن یا آسیب دیدن درختان موجود در سطح شهر در حین انجام عملیات ساختمان‌سازی بوده‌ایم و در مواردی مثل قطع درختان در خیابان ولیعصر (عج) و سایر معابر تهران نیز مشاهده کرده‌ایم که شهرداری نتوانسته است نظارت لازم را برای پیشگیری از بروز این اتفاقات داشته باشد.
در این میان در برخی از پروژه‌های عمرانی انجام‌شده توسط خود مدیریت شهری بخصوص در پروژه‌هایی نظیر احداث بزرگراه یا تقاطع غیرهمسطح نیز شاهد جابه‌جایی تعداد انبوهی از درختان بوده‌ایم؛ علاوه بر این، در دوره فعلی شهرداری تهران، تعداد زیادی درخت توسط نهاد‌های دولتی و عمومی مستقر در پایتخت قطع یا جابه‌جا شده‌اند که شهرداری نتوانسته است اقدام خاصی برای جلوگیری از وقوع این تخلفات انجام دهد؛ از جمله این موارد می‌توان به تخلف دانشگاه الزهرا (س) و دانشگاه تهران در قطع درختان و همچنین تخلفاتی مانند قطع گسترده درختان در مجموعه ورزشی انقلاب یا کاخ سعدآباد اشاره کرد که همگی با انفعال مدیریت شهری روبه‌رو بوده‌اند.
حساسیت‌های مردم نسبت به لزوم حفظ درختان افزایش پیدا کرده است
در چنین شرایطی از «ناصر امانی» عضو شورای اسلامی شهر تهران درباره نگرانی‌ها از افزایش قطع، جابه‌جایی یا خشک شدن درختان پایتخت در دوره کنونی مدیریت شهری که از مهر ۱۴۰۰ آغاز شده است، پرسدیم و او نیز در پاسخ به خبرنگار ایلنا توضیح داد: هم قطع شدن و هم خشک شدن درختان در دوره‌های گذشته مدیریت شهری نیز رخ داده است و نمی‌توان گفت که این مساله الزاما در دوره فعلی بیشتر شده، اما مساله‌ای که اکنون تا حدودی نگران‌کننده شده است و باید تدبیری جدی برای جلوگیری از آن اندیشیده شود، موضوع قطع درختان توسط نهاد‌های دولتی و عمومی مستقر در شهر تهران است.
نماینده مردم تهران در پارلمان شهری با بیان این که درباره موضوع قطع درختان در سطح پایتخت نمی‌توان چندان به مردم عادی خُرده گرفت، اظهار داشت: در پرونده‌های کمیسیون ماده ۷۷ که مربوط به رسیدگی به شکایات شهروندان درباره جریمه‌های وضع‌شده برای آن‌ها پیرامون قطع درختان است، مشاهده می‌کنیم که بیشتر مردم یا از قوانین و مقررات اطلاع کافی ندارند یا وقتی می‌خواهند در ملک خود تغییر کاربری یا ساخت‌وساز انجام دهند، درباره نحوه نگهداری از درختان آگاه نیستند. در واقع، عمدتا عدم اطلاع و آگاهی مردم باعث قطع درختان توسط آن‌ها می‌شود و به‌ندرت شهروندانی پیدا می‌شوند که عمدا این کار را انجام می‌دهند. البته در مواردی که ثابت شود یک شخص به صورت عمدی دست به قطع درختان زده است، حتما حداکثر جریمه برای او در نظر گرفته می‌شود.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: بیش از آن که شهروندان عادی در موضوع قطع درختان در تهران مقصر باشند، این نهاد‌های عمومی و دولتی هستند که به‌راحتی این کار را انجام دهند. خوشبختانه در حال حاضر حساسیت‌های مردم نسبت به لزوم حفظ درختان و فضای سبز شهری افزایش پیدا کرده است و به محض این که خبر یا تصویری درباره قطع درختان یا حتی احتمال قطع شدن یک یا چند درخت در سطح شهر یا در محوطه تحت مدیریت یک نهاد دولتی منتشر می‌شود، افکار عمومی به‌شدت موضوع را پیگیری می‌کنند که جای تقدیر دارد.
تعداد زیادی از درختان جابه جا شده است
امانی با بیان این که حجم جابه‌جایی درختان در سطح شهر در دوره کنونی مدیریت شهری در مقایسه با دوره‌های قبلی بیشتر شده است، عنوان کرد: در دوره فعلی مدیریت شهری در موارد بسیاری شاهد آن بوده‌ایم که شهرداری تهران برای ایجاد تقاطع‌های غیرهمسطح یا دوربرگردان‌ها اقدام به جابه‌جایی تعداد زیادی از درختان بوستان‌ها یا درختان حاشیه بزرگراه‌ها کرده است. البته در پرونده‌هایی که خود شهرداری برای اجرای یک پروژه عمرانی درختان را جابه‌جا می‌کند، حتما موافقت کمیسیون ماده ۷ نیز اخذ می‌شود، اما بالاخره این موضوع برای مردم حساسیت‌برانگیز است، بخصوص که در برخی موارد می‌توان با جابه‌جایی تعداد کمتری از درختان، پروژه عمرانی مد نظر شهرداری را انجام داد.
عضو شورای اسلامی شهر تهران ادامه داد: جابه‌جایی درختان در پروژه‌های عمرانی توسط خود شهرداری و همچنین قطع درختان توسط بعضی نهاد‌های دولتی باعث شده است که حساسیت‌های شهروندان نسبت به موضوع قطع یا جابه‌جایی درختان در سطح شهر تهران بیشتر شود که البته این حساسیت‌ها به حفظ محیط‌زیست پایتخت کمک می‌کند. این در حالی است که متاسفانه تا کنون پیگیری‌های شورای شهر برای روشن شدن مسائل در پرونده‌های مربوط به قطع یا جابه‌جایی درختان توسط برخی دستگاه‌های عمومی کشور نظیر آنچه در پادگان ۰۶ ارتش یا کاخ سعدآباد مشاهده کرده‌ایم، هنوز به جایی نرسیده است؛ اگرچه پیگیری‌های ما همچنان ادامه دارد.
وی با اشاره به آسیب‌های احتمالی ناشی از جابه‌جایی درختان در فرآیند اجرای پروژه‌های عمرانی خاطرنشان کرد: شورای شهر تهران چند مرتبه به شهرداری تذکر داده است که اولا باید میزان جابه‌جایی درختان در پروژه‌های عمرانی به حداقل برسد، ثانیا باید اطلاع‌رسانی کافی به مردم داده شود تا عموم شهروندان بدانند درختانی که به خاطر اجرای پروژه‌های ترافیکی نظیر ایجاد دوربرگردان یا تقاطع غیرهمسطح از یک نقطه شهر برداشته می‌شوند، دقیقا در کدام نقطه دیگر شهر دوباره کاشته می‌شوند.
دست شهرداری برای برخورد با قطع‌کننده درختان بسته است
امانی در پاسخ به این سوال که شهرداری تهران چه اقداماتی را می‌تواند برای جلوگیری از قطع درختان توسط نهاد‌های دولتی و عمومی انجام دهد، یادآور شد: متاسفانه دست شهرداری برای برخورد با دستگاه‌هایی که اقدام به قطع یا جابه‌جایی درختان می‌کنند، بسته است؛ به طور مثال در موضوع قطع درختان در کاخ سعدآباد نیز شهرداری نتوانست از وقوع تخلف جلوگیری کند، بلکه بعد از قطع شدن درخت‌ها به دستگاه قضایی شکایت کرد.
عضو شورای اسلامی شهر تهران ادامه داد: در مواردی که دستگاه‌های دولتی و عمومی در محوطه‌های تحت مدیریت خود اقدام به قطع درختان می‌کنند، مامور شهرداری اجازه ورود ندارد و مدیریت شهری در بهترین حالت می‌تواند از دستگاهی که این اقدام را انجام داده است، در مراجع قضایی شکایت کند؛ به عبارت دیگر، در موضوع برخورد شهرداری با نهاد‌هایی که اقدام به قطع درختان می‌کنند یا پیشگیری از وقوع این تخلف توسط دستگاه‌های دولتی و عمومی، خلأ قانونی وجود دارد، اما درباره برخورد با مردم، قانونگذار دست شهرداری را به طور کامل باز گذاشته است و مدیریت شهری با شهروندانی که درختان را قطع می‌کنند، برخورد می‌کند، اما درباره نهاد‌های دولتی نمی‌تواند برخورد قاطعی انجام دهد.
وی همچنین تاکید کرد: متاسفانه ابزار و ضمانت‌های لازم برای برخورد قاطع با نهاد‌های دولتی و عمومی که در سطح شهر تهران اقدام به قطع درختان می‌کنند، در اختیار شهرداری قرار ندارد و حتما باید قوانین و مقررات موجود در این زمینه اصلاح شود.
روند کاشت و نگهداشت درختان تهران طبق برنامه‌ریزی بلندمدت پیش نمی‌رود
«وحید اعتماد» دانشیار گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، اما در گفتگو با خبرنگار ایلنا معتقد است که مساله قطع، جابه‌جایی، خشک شدن یا آسیب دیدن درختان پایتخت، ریشه‌هایی در نحوه عملکرد و سیاست‌گذاری‌های فعلی و گذشته مدیریت شهری تهران دارد. از نظر او، یکی از مهمترین عواملی که به قطع درختان در نقاط مختلف شهر تهران دامن می‌زند، این است که روند شهرسازی در بسیاری از نقاط پایتخت از گذشته براساس الگو‌های مدون و برنامه‌ریزی‌های مبتنی بر آینده بلندمدت پیش نرفته است و به همین دلیل، بعضا شاهد آن هستیم درختکاری‌هایی که در دهه‌های قبل در یک نقطه از شهر انجام شده، اکنون بر سر راه اجرای یک پروژه عمرانی یا تکمیل یک بزرگراه قرار گرفته است و شهرداری الزاما باید آن درختان را جابه‌جا کند، زیرا از قبل برنامه‌ریزی نشده بود که درختان مد نظر در جایی کاشته شوند که بعدا احتمال کشیدن بزرگراه، تعریض خیابان یا انجام دیگر پروژه‌های عمرانی در آن وجود نداشته باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران در توضیح بیشتر در این زمینه گفت: یکی از وظایف شهرداری تهران حفظ محیط‌زیست و توسعه فضای سبز شهر است و مسئولیت کاشت و نگهداری از درختان سطح شهر نیز برعهده این نهاد قرار دارد. اما وقتی شاهد آن هستیم که در خود شهرداری، از دوره‌های قبلی مدیریت شهری گرفته تا کنون، روند کاشت و نگهداشت درختان براساس برنامه‌ریزی‌های بلندمدت پیش نرفته است، نمی‌توان انتظار داشت که در بخش‌هایی از شهر که مدیریت آن برعهده شهرداری قرار ندارد، نظیر دانشگاه‌ها، پادگان‌ها، اماکن دولتی، مراکز تاریخی و گردشگری و…، درختکاری‌ها طبق رویکرد آینده‌نگرانه انجام شده باشد. به همین دلیل است که در سالهای اخیر بار‌ها شاهد آن بوده‌ایم که در یک دانشگاه، موزه، اداره و حتی در یک بوستان زیر نظر خود شهرداری، تعدادی از درختان برای انجام ساخت‌وساز یا اجرای یک پروژه عمرانی، جابه‌جا یا حتی قطع شده و برخوردی جدی هم با متخلفان صورت نگرفته است.
وی افزود: اگر سیاست کلی شهرداری بر این اصل استوار باشد که وقتی اجرای یک پروژه عمرانی، جابه‌جایی تعدادی درخت را اجتناب‌ناپذیر کند، در عوض تعداد بیشتری درخت در یک نقطه دیگر کاشته شود، جابه‌جایی درختان در آن پروژه اشکالی ندارد، البته به شرطی که اجرای پروژه عمرانی مد نظر برای رفاه حال شهروندان ضرورت داشته باشد.
شهرداری نباید بدون توجه به دانش کارشناسی، درختان را جابه‌جا کند
اعتماد همچنین به آسیب‌های فرهنگی ناشی از زمینه‌سازی قطع یا جابه‌جایی درختان توسط شهرداری به عنوان نهاد متولی حفظ فضای سبز شهر تهران اشاره کرد و اظهار داشت: وقتی خود شهرداری در شرایط غیرضروری اقدام به جابه‌جایی درختان کند، این فرهنگ غلط در بین مردم گسترش می‌یابد و افراد عادی نیز بدون ترس و نگرانی، ممکن است دست به قطع درختان بزنند. در واقع، شهرداری خودش متولی حفظ محیط‌زیست شهر است و نباید در هیچ پروژه‌ای بدون توجه به خرد جمعی، دانش کارشناسی و آنچه به عنوان خواست عمومی توسط سازمان‌های مردم‌نهاد یا گروه‌های مردمی مطرح می‌شود، اقدام به قطع یا جابه‌جایی درختان کند. ضمن این که وقتی تعدادی درخت جابه‌جا می‌شود، باید به شهروندان اطلاع‌رسانی کافی شود که اولا این درختان در چه نقطه‌ای مجددا کاشته شده و ثانیا با کاشت درختان جدید، چقدر به بهبود وضعیت فضای سبز شهر کمک شده است.
دانشیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران ادامه داد: اگر شهرداری درباره جابه‌جایی درختان به مردم توضیح کافی ندهد، سرمایه اجتماعی‌اش آسیب می‌بیند و این مساله سبب می‌شود که حساسیت شهروندان نسبت به اتفاقات مشابه بسیار بالا برود و شاهد بروز واکنش‌های گسترده‌ای در سطح جامعه نسبت به مدیریت شهری باشیم. همچنین باید توجه داشت که احتمال بروز آسیب برای درختان در فرآیند جابه‌جایی آن‌ها وجود دارد و این‌طور نیست که جابه‌جا شدن یک یا چند درخت، هیچ آسیبی به هیچ کدام از آن‌ها نزند. به همین دلیل است که حتما باید هم‌زمان با جابه‌جایی درختان بالغ از یک نقطه به نقطه دیگر، باید تعداد مشخصی نهال جوان در یک نقطه سوم کاشته شود که سرانه فضای سبز شهری کاهش پیدا نکند. البته طبیعتا اگر عملیات جابه‌جایی توسط افراد مجرب و زیر نظر متخصصان انجام شود، احتمال آسیب به درختان کمتر می‌شود.
وی در پایان تصریح کرد: متاسفانه مسئولان دوره کنونی شهرداری تهران نسبت به حفظ محیط‌زیست شهر، رویکرد جامع‌نگرانه و آینده‌نگرانه‌ای ندارند، به نحوی که در حین اجرای پروژه‌های عمرانی و صدور مجوز برای ساخت‌وساز در نقاط مختلف شهر، توجه چندانی به لزوم رعایت ضوابط زیست‌محیطی و پیوست‌های اجتماعی نمی‌شود. البته مسئولان شهرداری بار‌ها از توجه به محیط‌زیست و تلاش برای افزایش سرانه فضای سبز شهری صحبت کرده‌اند، اما در بعضی موارد از جمله درباره صدور مجوز برخی ساخت‌وسازها، اقداماتی را انجام داده‌اند که به زیرساخت‌های لازم برای حفظ محیط‌زیست شهر آسیب زده است.
منبع: خبرگزاری ایلنا
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است